İslam’ın beş temel esasından biri olan hac, sözlükte “yönelmek, ziyaret etmek” anlamına gelir. Dinî terim olarak ise imkânı olan her Müslümanın belirlenen vakitlerde Kâbe-i Muazzama’yı, Arafat, Müzdelife ve Mina’yı ziyaret ederek belirli ibadetleri yerine getirmesidir.

Hac, Müslümanların farklı coğrafyalardan bir araya gelmesine vesile olan, toplumdaki makam ve statü farklarını ortadan kaldıran ve kardeşlik duygusunu en güçlü şekilde yaşatan bir ibadettir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) hac ile ilgili şöyle buyurmuştur:

• “Hac ve umre yapanlar Allah’ın misafiridirler; O’na dua ederlerse icabet eder, O’ndan bağışlanma dilerlerse bağışlar.”
• “Kim Allah için hacceder de (Allah’ın rızasına uymayan) kötü söz ve davranışlardan ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsa, (kul hakkı hariç) annesinin onu doğurduğu günkü gibi (günahlarından arınmış olarak hacdan) döner.”
• “Allah’a iman ve O’nun yolunda cihattan sonra en faziletli amel makbul bir hacdır. Makbul bir haccın mükâfatı da ancak cennettir.”

Hac İbadeti Nasıl Yapılır?

Günümüzde Türkiye’den giden hacıların büyük bölümü temettü haccı yapmaktadır. Bu haccın aşamaları kısaca şöyledir:

• İhrama girme: Mikat sınırı geçilmeden önce havaalanında ihrama girilir, iki rekât namaz kılınır ve umre niyeti edilerek telbiye getirilir.
• Umre tavafı: Hacerü’l-Esved selamlanarak tavafa başlanır, yedi şavt tamamlanır.
• Umre sa‘yi: Safa ve Merve arasında sa‘y yapılır, ardından ihramdan çıkılır.
• Hac için ihrama girme: Terviye günü yeniden ihrama girilir ve hac niyeti edilir.
• Arafat vakfesi: Arife günü öğle vakti Arafat’ta vakfeye durulur, akşam güneş batıncaya kadar dua edilir.
• Müzdelife vakfesi: Akşam ve yatsı namazları birleştirilerek kılınır, gece boyunca ibadet edilir.
• Cemrelere taş atma: Bayramın birinci günü Akabe Cemresi’ne yedi taş atılır.
• Kurban kesme: Şükür kurbanı kesilir.
• Tıraş olma: Kurban kesildikten sonra saçlar tıraş edilir veya kısaltılır, ihramdan çıkılır.
• Ziyaret tavafı: Kâbe’de farz olan ziyaret tavafı yapılır.
• Sonraki günlerde taş atma: Bayramın ikinci ve üçüncü günlerinde küçük, orta ve büyük cemrelere taş atılır.
• Veda tavafı: Mekke’den ayrılmadan önce son olarak veda tavafı yapılır ve hac ibadeti tamamlanmış olur.

Hac İle İlgili Sık Sorulan Sorular

Hac kimlere farzdır?

Maddi ve bedensel olarak gücü yeten, yol güvenliği bulunan, hür, akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına ulaşmış her Müslümana hac farzdır. Ailesinin geçimini sağlayabilecek durumda olmayan kişiye hac farz değildir.

Başkasının yerine hac yapılabilir mi?

Hacca gitmeye gücü yetmeyen (hastalık, yaşlılık vb. sebeplerle) kimseler, kendi adlarına vekil göndererek hac yaptırabilirler.

Hacca gitmeden vefat eden kişinin durumu ne olur?

Hac farz olduğu halde gidemeden vefat eden kimse, vasiyet etmişse malının üçte birinden hac masrafları karşılanır ve onun adına hac yapılır. Vasiyet yoksa yakınlarından biri kendi imkânıyla onun adına hac edebilir.